Program LIFE to instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska, w tym przyrody oraz wpływu człowieka na klimat i dostosowania się do jego zmian.

Podstawą utworzenia instrumentu LIFE było przyjęcie w 1986 roku Jednolitego Aktu Europejskiego. Wraz z V Programem Działań na Rzecz Środowiska (1993), akty te przyczyniły się do zreformowania europejskiego systemu ochrony przyrody, a Program LIFE stał się jedynym mechanizmem finansowym Unii Europejskiej, w całości dedykowanym ochronie środowiska. Podczas kolejnych edycji struktura programu zmieniała się, by jak najlepiej realizować cele stawiane państwom Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska, a od 2014 r. także w ramach wyodrębnionego podprogramu działań na rzecz klimatu.

Głównym celem Programu LIFE jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska i klimatu.

ZAKRES PROGRAMU

Zakres Programu LIFE oraz cele szczegółowe obszarów priorytetowych:

Obszar ŚRODOWISKO    

Podprogram:

*Przyroda i różnorodność biologiczna

*Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia

Obszar KLIMAT

Podprogram:

*Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej

*Przejście na czystą energię

RODZAJE PROJEKTÓW

W ramach obecnej perspektywy finansowej Programu LIFE 2021-2027 możliwa jest realizacja 5 typów projektów LIFE.

Poniżej przedstawiamy definicje typów projektów z Rozporządzenia:

a) Strategiczne  projekty  przyrodnicze (Strategic Nature Projects,  SNAPs) – oznaczają projekty, które sprzyjają osiąganiu unijnych celów w zakresie przyrody i różnorodności  biologicznej  poprzez  realizację  w  państwach  członkowskich spójnych  programów  działań  zmierzających  do  włączania  tych  celów i priorytetów do innych polityk i instrumentów finansowania m.in.  poprzez  skoordynowaną  realizację  priorytetowych  ram  działań przyjętych zgodnie  z  dyrektywą  92/43/EWG;

b) Strategiczne  projekty  zintegrowane (Strategic Integrated Projects, SIPs) – oznaczają  projekty,  w  ramach  których  realizowane  są  na  skalę  regionalną, międzyregionalną,  krajową  lub  międzynarodową  strategie  lub  plany  działania w  dziedzinie  środowiska  lub  klimatu  opracowane przez organy państw  członkowskich  i  wymagane  na  podstawie  przepisów  szczególnych  lub polityk  Unii  w zakresie środowiska, klimatu i odpowiednich kwestii energetycznych i które zapewniają jednocześnie zaangażowanie zainteresowanych stron, i sprzyjają koordynacji działań z co najmniej jednym spośród innych unijnych, krajowych lub prywatnych źródeł  finansowania  oraz  uruchamianiu  środków z co najmniej jednego z tych źródeł;

c) Projekty  dotyczące pomocy technicznej (Technical Assistance Projects, TA projects) – oznaczają projekty wspierające tworzenie potencjału do uczestnictwa w projektach dotyczących działań standardowych, przygotowywanie strategicznych projektów przyrodniczych  i  strategicznych projektów zintegrowanych, przygotowanie do uzyskania dostępu do innych instrumentów finansowych Unii lub innych środków niezbędnych do przygotowania zwiększenia  skali  lub  powielenia  rezultatów  innych  projektów  finansowanych  przez  program  LIFE,  programy  go  poprzedzające  lub  inne  programy  unijne,  z  myślą  o  realizacji  celów  programu  LIFE  określonych  w  art.  3;  projekty takie mogą  także  obejmować  budowanie  potencjału  w  związku  z  działaniami organów  państw  członkowskich  nakierowanymi  na  skuteczne  uczestnictwo w programie LIFE;

d) Projekty  dotyczące  działań  standardowych (Standard Action Projects, SAP)  – oznaczają  projekty,  inne  niż  strategiczne  projekty  zintegrowane,  strategiczne  projekty  przyrodnicze  lub  projekty  dotyczące  pomocy  technicznej,  które  mają na  celu  realizację  celów  szczegółowych  programu  LIFE.

DOFINANSOWANIE

W perspektywie finansowej na lata 2021-2027 całkowity budżet Programu LIFE wynosi 5,432 mld euro, w tym na działania na rzecz środowiska – 3,488 mld euro oraz na rzecz klimatu – 1,944 mld euro.

Standardowe dofinansowanie projektu LIFE przez Komisję Europejską wynosi do 60% wartości kosztów kwalifikowanych, a w przypadku projektów przyrodniczych do 75% (w przypadku projektów służących gatunkom i siedliskom priorytetowym/zagrożonym). Polscy Wnioskodawcy mogą dodatkowo ubiegać się o współfinansowanie projektu ze środków krajowych NFOŚiGW uzupełniając montaż finansowy przedsięwzięcia nawet do 95% kosztów kwalifikowanych. Dodatkowo NFOŚiGW udostępnia środki w wysokości do 80 tys. zł na przygotowanie i złożenie wniosków do Programu LIFE.

Spot promocyjny Programu LIFE przygotowany przez NFOŚiGW

Film w wersji z polskimi napisami 

Film w wersji z napisami w języku angielskim